ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ ଅଭିଯାନ ସଠିକ୍ ମାର୍ଗରେ ରହିଛି । ଇସ୍ରୋ ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରଜ୍ଞାନ ରୋଭର ଚନ୍ଦ୍ରରେ ପ୍ରଥମ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଅତିକ୍ରମ କରିଛି । ରୋଭରଟି ପାଖାପାଖି ୧୦୦ ମିଲିମିଟରର ଗର୍ଭ ଅତିକ୍ରମ କରିଛି । ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ ମିଶନ ପ୍ରକଳ୍ପ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ପି ବୀରମୁଥୁଭେଲ କହିଛନ୍ତି ଯେ ପ୍ରଜ୍ଞାନଙ୍କୁ ଚନ୍ଦ୍ରରେ ଏବେବି ଅନେକ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଇସ୍ରୋ ରବିବାର ବିକ୍ରମ ଲ୍ୟାଣ୍ଡରରେ ଲାଗିଥିବା ଚାସ୍ତେ ମଡ୍ୟୁଲର ତଥ୍ୟ ଜାରି କରିଛି । ଏହା ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠକୁ ଯିବା ସମୟରେ ତାପମାତ୍ରା ଏବଂ ଗଭୀରତାର ପାର୍ଥକ୍ୟକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛି । ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠର ତାପମାତ୍ରା ୫୦ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ ବୋଲି ଜଣାପଡ଼ିଛି । ୮ ସେଣ୍ଟିମିଟର ଗଭୀରତାକୁ ଗଲେ ତାପମାତ୍ରା -୧୦ ଡିଗ୍ରୀକୁ ଖସିଯାଏ । ଇସ୍ରୋ ମୁଖ୍ୟ ଏସ୍ ସୋମନାଥ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଚନ୍ଦ୍ରର ଏଭଳି ଚିତ୍ର କାହା ପାଖରେ ନାହିଁ, ଯାହା ଆମ ପାଖରେ ରହିଛି । ସାମାନ୍ୟ ଭୁଲ ହେଲେ ମିଶନ ବିଫଳ ହୋଇପାରେ ବୋଲି ସେ ଚେତାବନୀ ଦେଇଛନ୍ତି ।
ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ ଅଭିଯାନ: ପ୍ରଥମ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ଅତିକ୍ରମ କଲା ପ୍ରଜ୍ଞାନ ରୋଭର
ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ର ରୋଭର ‘ପ୍ରଜ୍ଞାନ’ ୧୦୦ ମିଲିମିଟର କ୍ରେଟର ଅତିକ୍ରମ କରିଛି । ଏହା ଘଟିବାମାତ୍ରେ ବେଙ୍ଗାଲୁରୁର ଇସ୍ରୋ କଣ୍ଟ୍ରୋଲ ରୁମରେ ବସିଥିବା ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଆଶ୍ୱସ୍ତିର ନିଶ୍ୱାସ ନେଇଥିଲେ । ବର୍ତ୍ତମାନ ରୋଭରକୁ ଅନେକ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡ଼ୁଛି ।
ପ୍ରଜ୍ଞାନ ଚନ୍ଦ୍ରର ରୁକ୍ଷ ପୃଷ୍ଠରେ କିପରି ମୁନ୍ ୱାକ୍ କରନ୍ତି ?
- ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ ପ୍ରକଳ୍ପ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ପି ବୀରମୁଥୁଭେଲଙ୍କ କହିବାନୁଯାୟୀ, ପ୍ରଜ୍ଞାନଙ୍କୁ ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଷ୍ଠରେ ଥିବା ବିନ୍ଦୁ ‘ଏ’ରୁ ‘ବି’କୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରିବା ପାଇଁ ଅନେକ ପାଦ ରହିଛି ।
- ପ୍ରତ୍ୟେକ ମାର୍ଗ ଯୋଜନା କରିବା ପାଇଁ, ଅନବୋର୍ଡ଼ କ୍ୟାମେରାରୁ ଡାଟା ବେଙ୍ଗାଲୁରୁସ୍ଥିତ ଇସ୍ରୋ କଣ୍ଟ୍ରୋଲ ସେଣ୍ଟରକୁ ଡାଉନଲୋଡ୍ କରାଯାଏ । ଏହି ଡାଟାରୁ ଏକ ଡିଜିଟାଲ ଏଲିଭେସନ୍ ମଡେଲ୍ (ଡିଇଏମ୍) ତିଆରି କରାଯାଇଛି ।
- ତା’ପରେ ଗ୍ରାଉଣ୍ଡ ଆଣ୍ଡ ମେକାନିଜମ ଟିମ୍ କେଉଁ ବାଟ ଆପଣେଇବେ ତାହା ସ୍ଥିର କରନ୍ତି ଏବଂ ରୋଭରକୁ ଅନୁସରଣ କରିବାକୁ ଆଦେଶ ଦିଅନ୍ତି ।
- ରୋଭର ଚଳପ୍ରଚଳର କିଛି ସୀମା ରହିଛି । ପ୍ରତିଥର ନେଭିଗେସନ କ୍ୟାମେରା ଫଟୋ ପଠାଇବା ପରେ ୫ ମିଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଡିଇଏମ ତିଆରି କରାଯାଇପାରିବ ।
- ଅର୍ଥାତ୍ ରୋଭରକୁ ଚାଲିବା ପାଇଁ କମାଣ୍ଡ ଦିଆଗଲେ ଏହା ସର୍ବାଧିକ ୫ ମିଟର ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କରିପାରିବ।
ପୃଥିବୀରେ ପାରଦ ୨-୩ ଡିଗ୍ରୀ, ଚନ୍ଦ୍ରରେ ୫୦ ଡିଗ୍ରୀ ତଳକୁ ଖସିଲା
- ଚନ୍ଦ୍ରର ଦକ୍ଷିଣ ମେରୁରେ ତାପମାତ୍ରାରେ ବହୁତ ଭିନ୍ନତା ରହିଛି । ମହାକାଶ ଏଜେନ୍ସି ଇସ୍ରୋ ରବିବାର ଏହାର ଏକ ଗ୍ରାଫ୍ ଜାରି କରିଛି। ଏହା ଅନୁଯାୟୀ ଭୂପୃଷ୍ଠର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ତାପମାତ୍ରା ପ୍ରାୟ ୭୦ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ ଥିବାବେଳେ ମାତ୍ର ୮୦ ମିଲିମିଟର ଗଭୀରତାରେ ତାପମାତ୍ରା -୧୦ ଡିଗ୍ରୀ ରହିଛି । ତାପମାତ୍ରାରେ ଏଭଳି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖି ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ମଧ୍ୟ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି ।
- ଇସ୍ରୋ ଅନୁଯାୟୀ, ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ର ବିକ୍ରମ ଲ୍ୟାଣ୍ଡରରେ ଲାଗିଥିବା ପେଲୋଡ୍ ଚାସ୍ତେ (ଲୁନାର ସର୍ଫେସ୍ ଥର୍ମୋଫିଜିକାଲ୍ ଏକ୍ସପେରିମେଣ୍ଟ) ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଷ୍ଠର ଥର୍ମାଲ ଆଚରଣ ବୁଝିବା ପାଇଁ ଦକ୍ଷିଣ ମେରୁ ଚାରିପଟେ ଥିବା ମାଟିର ତାପମାତ୍ରା ମାପି ଏହାର ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ ପଠାଇଛି ।
- ଆମେ ଆକଳନ କରିଥିଲୁ ଯେ ଭୂପୃଷ୍ଠର ତାପମାତ୍ରା ପ୍ରାୟ ୨୦ରୁ ୩୦ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ ରହିବ, କିନ୍ତୁ ଏହା ୭୦ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ ରହିଛି । ଖାଲି ସେତିକି ନୁହେଁ ତାପମାତ୍ରାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ମଧ୍ୟ ବେଶ୍ ଆକର୍ଷଣୀୟ ।
- ପୃଥିବୀରେ ୨-୩ ସେଣ୍ଟିମିଟର ଗଭୀରତାରେ ତାପମାତ୍ରାରେ ୨ରୁ ୩ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ ପାର୍ଥକ୍ୟ ନଥିବା ବେଳେ ଚନ୍ଦ୍ରରେ ତାପମାତ୍ରା ୫୦ ଡିଗ୍ରି ପାଖାପାଖି ରହିଛି । ଆହୁରି ଗଭୀରକୁ ଗଲେ ଏହା ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି ଏବଂ ଆମ ର ଅଧ୍ୟୟନ ଅନୁଯାୟୀ ଏହା ୭୦ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସରୁ -୧୦ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିଛି ।
- ଅହମ୍ମଦାବାଦସ୍ଥିତ ଫିଜିକାଲ ରିସର୍ଚ୍ଚ ଲ୍ୟାବ୍ ସହାୟତାରେ ବିକ୍ରମ ସାରାଭାଇ ସ୍ପେସ୍ ସେଣ୍ଟରର ସ୍ପେସ୍ ଫିଜିକ୍ସ ଲ୍ୟାବ୍ର ଏକ ଟିମ୍ ଚାଷ୍ଟେ ପେଲୋଡ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛନ୍ତି । ପେଲୋଡରେ ଏକ ତାପମାତ୍ରା ମାପିବା ଯନ୍ତ୍ର ଅଛି । ଏହା ୧୦ ସେଣ୍ଟିମିଟର ଗଭୀରତାରେ ପହଞ୍ଚିପାରେ । ଏଥିରେ ୧୦ଟି ତାପମାତ୍ରା ସେନ୍ସର ରହିଛି ।