ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍‌ ଆଇନକୁ ନେଇ ଏତେ ଚିନ୍ତା କାହିଁକି, ମୃତ୍ୟୁ ସଂଖ୍ୟା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ନଜର ପକାଇବା ଉଚିତ !

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ମାମଲାରେ ଭାରତୀୟ ନ୍ୟାୟ ସଂହିତା (ବିଏନ୍ଏସ୍)ର ନୂଆ ବ୍ୟବସ୍ଥା ବିରୋଧରେ ଟ୍ରକ୍ ଅପରେଟରମାନଙ୍କ ଧର୍ମଘଟ ସମଗ୍ର ଦେଶକୁ ଅସ୍ତବ୍ୟସ୍ତ କରିଦେଇଛି । ଖାଦ୍ୟ ପାନୀୟ ଯୋଗାଣଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ପରିବହନ ସେବା ଠପ୍ ହୋଇଯାଇଛି । ପରିସ୍ଥିତି ବିଗିଡ଼ିବା ଦେଖି ସରକାର ମଧ୍ୟ ‘ପ୍ୟାନିକ୍’ ବଟନ୍ ଦବାଇବାକୁ ଅଧିକ ସମୟ ନେଇନଥିଲେ । ମଙ୍ଗଳବାର ବିଳମ୍ବିତ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ସେ ଡ୍ରାଇଭରଙ୍କ ସହ ବୁଝାମଣା କରିବାର ଉପାୟ ପାଇଥିଲେ । ସରକାରଙ୍କ ସହ ଡ୍ରାଇଭରମାନଙ୍କୁ କାମକୁ ଫେରିବା ପାଇଁ ସଂଘ ପକ୍ଷରୁ ନିବେଦନ କରାଯାଇଛି । ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ମାମଲାକୁ ନେଇ ବିଏନ୍ଏସ୍‌ରେ କରାଯାଇଥିବା କଠୋର ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ନେଇ ଏହି ଚାଳକମାନେ ଅସନ୍ତୋଷ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ଏଭଳି କ୍ଷେତ୍ରରେ ୧୦ ବର୍ଷ ଜେଲ ଦଣ୍ଡ ଓ ୭ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଜରିମାନାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ତାଙ୍କ ଚିନ୍ତା ବଢ଼ାଇ ଦେଇଥିଲା । ନୂଆ ଆଇନ ଓ ବ୍ୟବସ୍ଥା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇନାହିଁ ବୋଲି ସରକାର ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି । ଅଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ମୋଟର ଟ୍ରାନ୍ସପୋର୍ଟ କଂଗ୍ରେସ (ଏଆଇଏମଟିସି) ସହ ଆଲୋଚନା ପରେ ଏ ନେଇ କୌଣସି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯିବ । ନୂଆ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ବିରୋଧ କରି ଚାଳକଙ୍କ ଆନ୍ଦୋଳନ ମୁଦ୍ରାର ଗୋଟିଏ ପାର୍ଶ୍ୱ । କିନ୍ତୁ, ଏହାର ଏକ ବିପରୀତ ଦିଗ ରହିଛି । ଏହାକୁ ମଧ୍ୟ ଏଡ଼ାଇ ଦିଆଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ । ସେଥିରେ ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣା ଓ ମୃତ୍ୟୁର ବଢ଼ୁଥିବା ଗ୍ରାଫ୍ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଭୟଙ୍କର । ମୃତ୍ୟୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ମାମଲାର ମଧ୍ୟ ଭାଗ ରହିଛି । ଆସନ୍ତୁ ଏଠାରେ ଥିବା ତଥ୍ୟରୁ ଜାଣିବା ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣା ରୋକିବା ପାଇଁ କାହିଁକି କଠୋର ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ?

ଦେଶରେ ସମୁଦାୟ ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ମାମଲାର ଭାଗ କେତେ ?

ଏ ନେଇ ସଡ଼କ ପରିବହନ ଓ ରାଜପଥ ମନ୍ତ୍ରାଳୟର ତଥ୍ୟ ମନକୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି । ଏଥିରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ୨୦୨୨ରେ ମୋଟ ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣାର ୧୪.୬% ଓ ମୃତ୍ୟୁର ୧୮.୧% ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ଯୋଗୁ ହୋଇଛି । ୨୦୨୧ରେ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ଯଥାକ୍ରମେ ୧୬.୮ ପ୍ରତିଶତ ଓ ୧୧.୮ ପ୍ରତିଶତ ଥିଲା ।

ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣା ଓ ମୃତ୍ୟୁର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କାରଣ କ’ଣ ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ମାମଲା ?

ପରିସଂଖ୍ୟାନ ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ ଭାରତରେ ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣା କିମ୍ବା ମୃତ୍ୟୁର କୌଣସି ପ୍ରମୁଖ କାରଣ ନାହିଁ । ଏଥିରେ ଅନେକ କାରଣ ରହିଛି । ମୁହାଁମୁହିଁ ଧକ୍କା ଭଳି ପିଠି କିମ୍ବା ପାର୍ଶ୍ୱରୁ ଆଘାତ ଲାଗିଥାଏ । ଦୁର୍ଘଟଣା ଓ ମୃତ୍ୟୁରେ ଏମାନଙ୍କର ଭାଗ ପ୍ରାୟ ସମାନ । ସଠିକ ଭାବେ କହିବାକୁ ଗଲେ ୨୦୨୨ରେ ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣା ଓ ମୃତ୍ୟୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ହେଉଛି ପଞ୍ଚମ ଓ ଦ୍ୱିତୀୟ ସର୍ବାଧିକ ମୃତ୍ୟୁ ।

ମନମୁଖୀ ଗାଡ଼ି ଚଳାଉଥିବା ଚାଳକମାନେ ରାସ୍ତା ପାଇଁ ବଡ଼ ବିପଦ

ସରକାରୀ ପରିସଂଖ୍ୟାନ କହୁଛି ଯେ ୨୦୨୨ରେ ମୋଟ ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣାର ପ୍ରାୟ ୭୨% ଏବଂ ଏହି ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ୭୧% ମୃତ୍ୟୁ ଦ୍ରୁତ ଗତିଯୋଗୁଁ ହୋଇଛି । ସାଧାରଣ ରାସ୍ତା ତୁଳନାରେ ଜାତୀୟ ରାଜପଥରେ ଦୁର୍ଘଟଣାର ଆଶଙ୍କା ଅଧିକ ରହିଛି ବୋଲି ତଥ୍ୟରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି । ୨୦୨୨ରେ ମୋଟ ସଡ଼କ ଦୈର୍ଘ୍ୟରେ ଜାତୀୟ ଓ ରାଜ୍ୟ ରାଜପଥର ଅଂଶ ମାତ୍ର ୪.୯% ଥିଲା । ସେହିପରି ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ସମୁଦାୟ ମୃତ୍ୟୁର ୬୦.୫ ପ୍ରତିଶତ ଏହି ରାସ୍ତାରେ ଘଟିଛି ।

କେଉଁ ଗାଡ଼ି ଅଧିକ ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣା ଘଟାଇଛି ?

ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣା ଘଟାଇଥିବା ଗାଡ଼ି ଏବଂ ଏହାର ଶିକାର ହୋଇଥିବା ଗାଡ଼ିଗୁଡିକର ମଧ୍ୟ ତଥ୍ୟ ରହିଛି । ତଥ୍ୟରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି ଯେ ଦୁଇ ଚକିଆ ଯାନ ଉଭୟ ଅପରାଧ ଏବଂ ପୀଡ଼ିତ ଯାନରେ ଆଗରେ ଥିଲା । ଦୁଇ ଚକିଆ ଯାନ ମୁହାଁମୁହିଁ ଧକ୍କା ସଂଖ୍ୟା ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ । ଟ୍ରକ୍ ଓ ଲରି ବିଷୟରେ କହିବାକୁ ଗଲେ, ସେମାନେ ଅପରାଧ ଯାନ ଗ୍ରୁପରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ସର୍ବାଧିକ ଦୁର୍ଘଟଣାକାରୀ । ଏହାର ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ଶିକାର ହୋଇଛନ୍ତି ଦୁଇ ଚକିଆ ଯାନ ।

ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ଦୁର୍ଘଟଣା ପରେ ଅପରାଧୀମାନେ ଖସି ଯାଆନ୍ତି କି ?

ଏପରି ମାମଲା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଣଦେଖା କରିହେବ ନାହିଁ । ଅନ୍ୟ ଦୁର୍ଘଟଣା ତୁଳନାରେ ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ମାମଲାରେ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ସଂଖ୍ୟା ଭଲ । ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ, ୨୦୨୨ରେ ଯେଉଁ ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ମାମଲାର ଶୁଣାଣି ଶେଷ ହୋଇଥିଲା, ସେଠାରେ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହାର ୪୭.୯ ପ୍ରତିଶତ ଥିଲା । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ଏହି ହାର ମାତ୍ର ୨୧.୮ ପ୍ରତିଶତ ରହିଛି । ଏପରିକି ହତ୍ୟା ଓ ଅସଦାଚରଣ ମାମଲାରେ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହାର ମଧ୍ୟ କମ୍ ଥିଲା । ଏହା ୪୩.୮ ପ୍ରତିଶତ ଓ ୩୮.୭ ପ୍ରତିଶତ ଥିଲା । ତେବେ ଏହା ଭିନ୍ନ କଥା ଯେ ଅନ୍ୟ ଅପରାଧ ଭଳି ୯୦ ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ମାମଲା ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଅଦାଲତରେ ବିଚାରାଧୀନ ରହିଛି । ୨୦୨୨ ପୂର୍ବରୁ ମଧ୍ୟ ଏହି ଧାରା ସମାନ ଥିଲା ।

ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ମାମଲାରେ ଚାର୍ଜସିଟ୍ ଦାଖଲ ହାର କାହିଁକି କମ୍ ?

ଏଠାରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିବା ଅନ୍ୟ ତିନୋଟି ଅପରାଧ ମଧ୍ୟରୁ ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ମାମଲାରେ ଚାର୍ଜସିଟ୍ ଦାଖଲ କରିବାକୁ ପୁଲିସକୁ ଅଧିକ ସମୟ ଲାଗିଥାଏ । ୨୦୨୨ରେ ପୁଲିସଦ୍ୱାରା ସମାଧାନ ହୋଇଥିବା ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ମାମଲା ମଧ୍ୟରୁ ମାତ୍ର ୬୬.୪% ଚାର୍ଜସିଟ୍ ଦାଖଲ ହୋଇଛି । ୮୧.୫% ହତ୍ୟା, ୮୪% ଅସଦାଚରଣ ହତ୍ୟା ଏବଂ ୭୯.୬% ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦୁର୍ଘଟଣା ମାମଲାରେ ଚାର୍ଜସିଟ୍ ଦାଖଲ କରାଯାଇଛି । ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ମାମଲାରେ ଚାର୍ଜସିଟ୍ ଦାଖଲ ନ କରିବାର ଏକ ବଡ଼ କାରଣ ରହିଛି । ସତ ଜାଣିବା ପରେ ମଧ୍ୟ ପୁଲିସକୁ ପ୍ରମାଣ ମିଳୁନାହିଁ । ୨୦୨୨ରେ ପୁଲିସଦ୍ୱାରା ସମାଧାନ ହୋଇଥିବା ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ମାମଲା ମଧ୍ୟରୁ ୨୮% ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପ୍ରମାଣ ନାହିଁ କି କୌଣସି ସୁରାକ୍ ନାହିଁ । ଏଥିରୁ ଜଣାପଡ଼ୁଛି ଯେ ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ମାମଲାରେ ଚାର୍ଜସିଟ୍ ଦାଖଲ ହାର କମ୍ ରହିବା ପଛରେ ଦୋଷୀକୁ ଖୋଜିବାରେ ଅସମର୍ଥତା ଅନ୍ୟତମ କାରଣ ହୋଇପାରେ । ବୋଧହୁଏ ଭାରତୀୟ ଦଣ୍ଡବିଧି ସଂହିତା (ଆଇପିସି)ର ସ୍ଥାନ ନେଇଥିବା ଭାରତୀୟ ଦଣ୍ଡବିଧି ସଂହିତା (ବିଏନ୍ଏସ୍) ମଧ୍ୟ ଏହାର ଯତ୍ନ ନେଇଥିଲା ।