ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ସଙ୍କଟରେ ପଡ଼ିଛି ଚୀନର ଅର୍ଥନୀତି । ଜିଡିପି ହ୍ରାସ ପାଇଛି, ରପ୍ତାନି କ୍ରମାଗତଭାବେ ହ୍ରାସ ପାଉଛି, କାରଖାନାଗୁଡ଼ିକରେ ଉତ୍ପାଦନ ହ୍ରାସ ପାଉଛି, ବିଦେଶୀ ପୁଞ୍ଜିନିବେଶ ହ୍ରାସ ପାଉଛି, ବିଦେଶୀ କମ୍ପାନିଗୁଡ଼ିକ ସେମାନଙ୍କ ବ୍ୟବସାୟ ବନ୍ଦ କରୁଛନ୍ତି, ବେରୋଜଗାର ଶୀର୍ଷରେ ରହିଛି, ବ୍ୟବହାର ହ୍ରାସ ପାଉଛି ଏବଂ ରିଅଲ୍ ଇଷ୍ଟେଟ୍ କ୍ଷେତ୍ର ଠପ୍ ହୋଇଯାଇଛି । ପରିସ୍ଥିତି ଏପରି ହୋଇଛି ଯେ ଚୀନ ସରକାର ବେକାରୀ ସଂଖ୍ୟା ଦେବା ବନ୍ଦ କରିଦେଇଛନ୍ତି । ଆମେରିକା ଓ ଚୀନ ମଧ୍ୟରେ ଦିନକୁ ଦିନ ଉତ୍ତେଜନା ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି । ବାଣିଜ୍ୟ ନୀତିଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ବୈଷୟିକ ଜ୍ଞାନକୌଶଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନେକ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ବିଶ୍ୱର ଦୁଇ ବୃହତ୍ତମ ଅର୍ଥନୀତି ମଧ୍ୟରେ ଫାଟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି । କିନ୍ତୁ ଚୀନର ଏହି ବିପଦ ଘଣ୍ଟି ଆମେରିକାରେ ଆତଙ୍କ ଖେଳାଇ ଦେଇଛି ।
ଗତ ସପ୍ତାହରେ ଆମେରିକା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଜୋ ବାଇଡେନ୍ ଚୀନର ଉନ୍ନତ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ଶିଳ୍ପରେ ଆମେରିକାର ପୁଞ୍ଜିନିବେଶକୁ ସୀମିତ କରିଥିଲେ । ଫଳରେ ସେମାନେ ଚୀନରେ କିପରି ପୁଞ୍ଜିନିବେଶ କରିବେ ତାହାକୁ ନେଇ ଫଣ୍ଡ ମ୍ୟାନେଜରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଚିନ୍ତା ବଢ଼ିଯାଇଛି । ସେହିପରି ବ୍ଲାକରକ୍ ଓ ଏମଏସସିଆଇ ନିଷିଦ୍ଧ ଚୀନ କମ୍ପାନୀରେ ପୁଞ୍ଜିନିବେଶ କରୁଛନ୍ତି କି ନାହିଁ ସେ ନେଇ ଏକ ସଂସଦୀୟ କମିଟି ତଦନ୍ତ କରୁଛି । ବ୍ଲାକରକ୍ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ସମ୍ପତ୍ତି ପରିଚାଳନା କମ୍ପାନୀ ଏବଂ ଏମଏସସିଆଇ ଇଣ୍ଡେକ୍ସ ଫଣ୍ଡର ଏକ ବୃହତ୍ତମ ପ୍ରଦାନକାରୀ । ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି ଆମେରିକା ପାଇଁ ଚୀନର ଗୁରୁତ୍ୱ କ’ଣ ?
ବିଶ୍ୱର କାରଖାନା ଠପ୍ ହୋଇଯାଇଛି
ଦୁଇ ଦଶନ୍ଧିରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଧରି ଚୀନ ବିଶ୍ୱର କାରଖାନା ହୋଇ ରହିଥିଲା । ଆମେରିକା ସମେତ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱର କମ୍ପାନିମାନେ ସେଠାରେ ଶସ୍ତା ସାମଗ୍ରୀ ତିଆରି କରି ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ବିକ୍ରି କରି ଉଭୟ ହାତରେ ସାମଗ୍ରୀ ରୋଜଗାର କରୁଥିଲେ । ଏହାର କାରଣ ସ୍ପଷ୍ଟ ଯେ, ଯଦି ଚୀନର ଅର୍ଥନୀତି ମନ୍ଥର ହୁଏ ତେବେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ଉପରେ ପଡ଼ିବ । ଯଦି ଏପରି ହୁଏ ତେବେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ଆମେରିକୀୟ କମ୍ପାନିଗୁଡ଼ିକର ସେୟାର ଉପରେ ମଧ୍ୟ ପଡ଼ିବ । ଏହାର କାରଣ ହେଉଛି ଅନେକ ଆମେରିକୀୟ କମ୍ପାନୀ ଚୀନରେ ବିପୁଳ ପୁଞ୍ଜି ନିବେଶ କରିଛନ୍ତି । ଏହାବ୍ୟତୀତ ଅନେକ କମ୍ପାନି ପାଇଁ ଚୀନ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ବଜାର ।
ଏପରିକି ଚୀନରେ ଅଧିକ ବ୍ୟବସାୟ ନ ଥିବା କମ୍ପାନିଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ଚୀନର ସ୍ଥିତିକୁ ନେଇ ଚିନ୍ତିତ ଅଛନ୍ତି । ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ, ଚୀନରେ ଏକ୍ସନମୋବିଲର ବିଶେଷ ବ୍ୟବସାୟ ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ଯଦି ଚୀନର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହ୍ରାସ ପାଏ, ତେବେ ତୈଳର ଚାହିଦା ହ୍ରାସ ପାଇବ । ଏହାର ପ୍ରଭାବ ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି । ଚୀନରୁ ଆସୁଥିବା ଖବର ଯୋଗୁଁ ତୈଳ ଦର ହ୍ରାସ ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି । ଆପଲ, ଇଣ୍ଟେଲ, ଫୋର୍ଡ ଓ ଟେସ୍ଲା ଭଳି କମ୍ପାନି ଚୀନରେ ବଡ଼ ବଡ଼ ୟୁନିଟ୍ ସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି । ସେହିପରି ଷ୍ଟାରବକ୍ସ ଓ ନାଇକି ଭଳି କମ୍ପାନୀ ଚୀନଗ୍ରାହକଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ।
ଚୀନରେ ନିବେଶ କମିଲା
ଚଳିତ ବର୍ଷ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ଆମେରିକା ଚୀନରେ ସର୍ବାଧିକ ଋଣ ରଖିଥିବା ଶୀର୍ଷ କମ୍ପାନିଗୁଡ଼ିକର ତାଲିକା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛି । ଏହି ତାଲିକାରେ ଲାସ୍ ଭେଗାସ୍ ସାଣ୍ଡସ୍ ପ୍ରଥମ ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି । କ୍ୟାସିନୋ କମ୍ପାନିର ୬୮% ରାଜସ୍ୱ ଚୀନରୁ ଆସିଥାଏ । ଗତ ଏକ ମାସ ମଧ୍ୟରେ କମ୍ପାନିର ସେୟାର ପ୍ରାୟ ୧୦ ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ ପାଇଛି । ସେହିପରି ସେମିକଣ୍ଡକ୍ଟର ନିର୍ମାତା କମ୍ପାନିକୁ କ୍ୱାଲକମର ୬୭ ପ୍ରତିଶତ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିବା ଚୀନରେ ରହିଛି । ଗତ ଏକ ମାସ ମଧ୍ୟରେ କମ୍ପାନିର ସେୟାର ପ୍ରାୟ ୧୧ ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ ପାଇଛି । ସେହିଭଳି ଚୀନରେ ଏନଭିଡିଆ, ଭିନ୍ ରିସୋର୍ଟ ଏବଂ ଏମଜିଏମ ରିସୋର୍ଟର ମଧ୍ୟ ବହୁତ ପ୍ରଦର୍ଶନ ରହିଛି ।
ଚୀନରେ ଆମେରିକାର ଘରୋଇ ଇକ୍ୱିଟି ଏବଂ ଭେଞ୍ଚର କ୍ୟାପିଟାଲ ନିବେଶ ୮ ବର୍ଷର ସର୍ବନିମ୍ନ ସ୍ତରରେ ପହଞ୍ଚିଛି ଏବଂ କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ହ୍ରାସ ପାଉଛି । ଦ୍ୱିତୀୟ ତ୍ରୟମାସରେ ମାଇକେଲ ବୁରିର ସିଓନ୍ ଆସେଟ୍ ମ୍ୟାନେଜମେଣ୍ଟ, ମୁର କ୍ୟାପିଟାଲ ମ୍ୟାନେଜମେଣ୍ଟ, କୋଟୁ, ଡି-୧ କ୍ୟାପିଟାଲ ଓ ଟାଇଗର ଗ୍ଲୋବାଲ ଚୀନ୍ କମ୍ପାନିଗୁଡ଼ିକୁ ସେମାନଙ୍କର ନିବେଶ ହ୍ରାସ କରିଛନ୍ତି । ସେହିପରି ଆମେରିକା ଓ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଦେଶମାନଙ୍କର ଅନେକ କମ୍ପାନି ଚୀନରେ ନିଜର ବ୍ୟବସାୟ ସୀମିତ ରଖିଛନ୍ତି । ଏହାର କାରଣ ହେଉଛି କରୋନା କାଳରେ ଚୀନରୁ ଯୋଗାଣ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ଏଥିସହିତ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ଚୀନ୍ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳତା ହ୍ରାସ କରୁଛନ୍ତି ।