ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ : ବର୍ତ୍ତମାନର ଡିଜିଟାଲ ଯୁଗରେ ଲୋକମାନେ ଆର୍ଟିଫିସିଆଲ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସର ଅନେକ ଆକର୍ଷଣୀୟ ଦିଗର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି ବୋଲି ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ଧନଞ୍ଜୟ ଯଶବନ୍ତ ଚନ୍ଦ୍ରଚୂଡ଼ ଶନିବାର କହିଛନ୍ତି ।
ଆର୍ଟିଫିସିଆଲ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ (ଏଆଇ) ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଜଟିଳ ପରସ୍ପର ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି ଯେଉଁଠାରେ ଆମେ ଉଭୟ ଦାର୍ଶନିକ ପ୍ରତିଫଳନ ଏବଂ ବ୍ୟବହାରିକ ବିଚାର ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା ଅଜ୍ଞାତ ଅଞ୍ଚଳରେ ଯାତାୟାତ କରୁଛୁ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି ।
ସାଉଦି ଆରବରେ ନାଗରିକତା ପାଇଥିବା ଏକ ମାନବ ରୋବଟ ସୋଫିଆର ଉଦାହରଣ ଦେଇ ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି କହିଛନ୍ତି, ‘ଏଆଇ ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱର ସଂଯୋଗ ଉପରେ ବିଚାର କରିବା ସମୟରେ ଆମେ ଏହି ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ନୈତିକ ବ୍ୟବହାର ବିଷୟରେ ମୌଳିକ ପ୍ରଶ୍ନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛୁ । ବଞ୍ଚିବା, ନିଶ୍ୱାସ ନେବା ଏବଂ ଚାଲିବା ସମସ୍ତ ମଣିଷ ସେମାନଙ୍କ ପରିଚୟ ଆଧାରରେ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଏବଂ ନାଗରିକତା ପାଇବାକୁ ହକ୍ଦାର କି ନାହିଁ ତାହା ଆମକୁ ଚିନ୍ତା କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ।’
୩୬ତମ ‘ଲ ଏସିଆ’ ସମ୍ମିଳନୀର ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ଅଧିବେଶନକୁ ଭର୍ଚୁଆଲ ମାଧ୍ୟମରେ ସମ୍ବୋଧିତ କରି ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ଏହା କହିଛନ୍ତି, ଯେଉଁଠାରେ ସେ ‘ପରିଚୟ, ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଏବଂ ରାଜ୍ୟ – ସ୍ୱାଧୀନତାର ନୂତନ ମାର୍ଗ’ ଉପରେ ବକ୍ତବ୍ୟ ରଖିଥିଲେ ଏବଂ ଏଆଇର ବିଭିନ୍ନ ଦିଗ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ ।
ଆଇନଜୀବୀ, ବିଚାରପତି, ଆଇନଜୀବୀ ଏବଂ ଆଇନ ସଂଗଠନର ଏକ ଆଞ୍ଚଳିକ ସଂଘ ଲ ଏସିଆ ଏସିଆ ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରୀୟ ଆଇନଗତ ପ୍ରଗତିର ସ୍ୱାର୍ଥ ଏବଂ ଚିନ୍ତାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରେ ।
ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପରିଚୟ ଏବଂ ଏହାକୁ ରାଜ୍ୟ ସ୍ୱୀକାର କରିବାଦ୍ୱାରା ସେମାନେ କେଉଁ ସମ୍ବଳ ପାଇବାରେ ସକ୍ଷମ ଅଟନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଅଭିଯୋଗ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକାର ଦାବି କରିବାର କ୍ଷମତା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରନ୍ତି ।
ଜଷ୍ଟିସ ଚନ୍ଦ୍ରଚୂଡ଼ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସ୍ୱାଧୀନତା ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ନିଜ ପାଇଁ ଚୟନ କରିବାକୁ ଏବଂ ଜୀବନର ଗତିପଥ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥାଏ, ଯେତେବେଳେ କି ପରିଚୟ ବ୍ୟକ୍ତିର ଏଜେନ୍ସି ଏବଂ ଜୀବନ ପସନ୍ଦ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ହୋଇଥାଏ । ଓକିଲ ଭାବରେ ଆମେ ନିରନ୍ତର ଏହି ଛକ ଏବଂ ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନ ସୁଯୋଗକୁ ସୀମିତ କିମ୍ବା ସମ୍ପ୍ରସାରଣ କରିବାରେ ରାଜ୍ୟର ଭୂମିକାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛୁ । ରାଜ୍ୟ ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନତା ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କକୁ ବ୍ୟାପକ ଭାବରେ ବୁଝାଯାଇଥିବା ବେଳେ ପରିଚୟ ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନତା ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ ଏବଂ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବାର କାର୍ଯ୍ୟ ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବୋଲି ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି କହିଛନ୍ତି ।
ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାରମ୍ପରିକ ଭାବରେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଆତ୍ମନିର୍ଣ୍ଣୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ସହିତ ସରକାରୀ ହସ୍ତକ୍ଷେପର ଅଭାବ ଭାବରେ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରାଯାଇଛି । ତେବେ ଆଧୁନିକ ପଣ୍ଡିତମାନେ ଦାବି କରିଛନ୍ତି ଯେ ସାମାଜିକ ଶୃଙ୍ଖଳା ଓ ପୂର୍ବାଗ୍ରହକୁ ବଜାୟ ରଖିବାରେ ରାଜ୍ୟର ଭୂମିକାକୁ ଅଣଦେଖା କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ।
ବାସ୍ତବରେ ଯଦି ରାଜ୍ୟ ଏଥିରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ନ କରେ, ତେବେ ସାମାଜିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ପୁଞ୍ଜି ଥିବା ସମ୍ପ୍ରଦାୟଗୁଡ଼ିକ ଐତିହାସିକଭାବେ ଅବହେଳିତ ହୋଇଥିବା ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଉପରେ ଆଧିପତ୍ୟ ପ୍ରୟୋଗ କରିପାରିବେ ବୋଲି ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି କହିଛନ୍ତି ।
ଜଷ୍ଟିସ୍ ଚନ୍ଦ୍ରଚୂଡ଼ ଆହୁରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ପାରମ୍ପରିକ, ଉଦାରବାଦୀ ଆଦର୍ଶରେ ଯେଉଁମାନେ ଜାତି, ଜାତି, ଧର୍ମ, ଲିଙ୍ଗ କିମ୍ବା ଯୌନ ଆଭିମୁଖ୍ୟ କାରଣରୁ ଅବହେଳାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୁଅନ୍ତି, ସେମାନେ ସର୍ବଦା ଅତ୍ୟାଚାରର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୁଅନ୍ତି ଯାହା ସାମାଜିକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀଙ୍କୁ ଅଧିକ କ୍ଷମତା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।
ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ଇଂରାଜୀ ଦାର୍ଶନିକ ଜନ୍ ଷ୍ଟୁଆର୍ଟ ମିଲଙ୍କ ସ୍ୱାଧୀନତା ଉପରେ ୧୮୫୯ ମସିହାର ପୁସ୍ତକକୁ ମଧ୍ୟ ଉଦାହରଣ ଦେଇଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ଲେଖକ ସ୍ୱାଧୀନତା ଏବଂ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ଏବଂ ରାଜ୍ୟର ଅତ୍ୟାଚାର ମଧ୍ୟରେ ଐତିହାସିକ ଲଢ଼େଇ ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ, ଯାହା ତାଙ୍କ ମତରେ ଲୋକଙ୍କ ସ୍ୱାଧୀନତାଦ୍ୱାରା ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ।
ଲେଖକ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ନିୟନ୍ତ୍ରଣକୁ ଦୁଇଟି ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ବିଭକ୍ତ କରିଥିଲେ । ପ୍ରଥମତଃ, ନାଗରିକମାନଙ୍କର ଆବଶ୍ୟକତା ଅଧିକାର ଏବଂ ଦ୍ବିତୀୟତଃ ଶାସନ ପଥର ପ୍ରଭାବ ପ୍ରତି ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ସହମତି ପ୍ରକାଶ କରିବା ପାଇଁ ସାମ୍ବିଧାନିକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ସ୍ୱାଧୀନତାର ଧାରଣାକୁ ଆହୁରି ବର୍ଣ୍ଣନା କରି କହିଲେ, ‘ମୋ ନାକ ଆରମ୍ଭ ହେଉଥିବା ସ୍ଥାନରେ ତୁମର ମୁଠି ବୁଲାଇବାର ଅଧିକାର ଶେଷ ହୋଇଯାଏ ।’
ସିଜେଆଇ ଶେଷରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ‘ଆମକୁ ଆମର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣକୁ ବ୍ୟାପକ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ, ଲୋକସାର୍ବଭୌମତ୍ୱର ଧାରଣାରେ ବହୁଳତା ଏବଂ ବିବିଧତା ମୌଳିକ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ।’