ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଦିଲ୍ଲୀ ଜେଲରେ ବନ୍ଦଥିବା କଏଦୀମାନେ ନିଜ ଜୀବନସାଥୀଙ୍କ ସହ ଅନ୍ତରଙ୍ଗ ମୁହୂର୍ତ୍ତ ବିତାଇବାର ସୁଯୋଗ ପାଇପାରିବେ । ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାର କଏଦୀଙ୍କ ବୈବାହିକ ସମ୍ପର୍କ ଅଧିକାରକୁ ସୁରକ୍ଷା, କ୍ଷମତା ଏବଂ କଏଦୀଙ୍କ ଅଧିକାର ସମେତ ବିଭିନ୍ନ ଦିଗରୁ ଯାଞ୍ଚ କରୁଛନ୍ତି । ଏ ନେଇ ଜେଲ ମହାନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ରାଜ୍ୟ ଗୃହ ବିଭାଗକୁ ଏକ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ । ବରିଷ୍ଠ ସରକାରୀ ଅଧିକାରୀମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଜେଲଗୁଡ଼ିକରେ ଅତ୍ୟଧିକ ଭିଡ଼ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ପ୍ରଶାସନ ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ଦୁଇଟି ମୁଖ୍ୟ ଆହ୍ୱାନ । ନିକଟରେ ଦିଲ୍ଲୀ ହାଇକୋର୍ଟରେ ଏକ ପିଟିସନ ଦାଖଲ ହୋଇଥିଲା । ଜେଲ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ଯାଞ୍ଚଠାରୁ ଦୂରରେ ବୈବାହିକ ସମ୍ପର୍କ ଏକ ମୌଳିକ ଅଧିକାର ବୋଲି କୋର୍ଟ କହିଥିଲେ ।
ଏହା ଅଧୀନରେ ବୈବାହିକ ମିଳନ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ହୋଇଥାଏ ଯେଉଁଥିରେ ଜଣେ କଏଦୀ ତାଙ୍କ ଆଇନଗତ ଜୀବନସାଥୀଙ୍କ ସହିତ ଗୋପନୀୟତାରେ ସମୟ ବିତାଇ ପାରିବେ । ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାରଙ୍କ ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ଅଧିକାରୀ କହିଛନ୍ତି, ଆମେ ସବୁ ଦିଗରୁ ଏହାର ତଦନ୍ତ କରୁଛୁ । ତେବେ ମୁଖ୍ୟ ଆହ୍ୱାନ ହେଉଛି ଆମର ସମସ୍ତ ଜେଲରେ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ କ୍ଷମତାଠାରୁ ଦୁଇଗୁଣ ଏବଂ ଦ୍ୱିତୀୟ ପ୍ରସଙ୍ଗ ହେଉଛି ସୁରକ୍ଷା । ଗବେଷଣାରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି ଯେ ବୈବାହିକ ଭ୍ରମଣ ଜେଲ ଦଙ୍ଗା, ଯୌନ ଅପରାଧ ଏବଂ ସମଲିଙ୍ଗୀ ଆଚରଣର ବାରମ୍ବାର ଅଭିଯୋଗ ହ୍ରାସ କରିପାରେ । ଏହା ସହିତ ସେମାନେ କଏଦୀମାନଙ୍କୁ ଉନ୍ନତ ଏବଂ ଉତ୍ତମ ଆଚରଣ ଆଡ଼କୁ ଯିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରିବ ।
ନିକଟରେ ଏକ ଜନସ୍ୱାର୍ଥ ମାମଲା ରୁଜୁ ହେବା ପରେ ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଚର୍ଚ୍ଚା ଜୋର ଧରିଛି । ରାଜ୍ୟର ଜେଲ ନିୟମକୁ ରଦ୍ଦ କରିବାକୁ ହାଇକୋର୍ଟରେ ଦାବି କରାଯାଇଛି । ଏଥିରେ ଜଣେ କଏଦୀ ନିଜ ଜୀବନସାଥୀଙ୍କୁ ଭେଟିବା ସମୟରେ ଜେଲ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ । ଆବେଦନରେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଅଧିକାଂଶ କଏଦୀ ଯୌନ ସକ୍ରିୟ ବୟସ ବର୍ଗ (୨୧-୫୦ ବର୍ଷ)ରେ ଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ବିବାହ ପାଇଁ ମନା କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି ଯୁକ୍ତିକୁ ବିଚାରକୁ ନେଇ କୋର୍ଟ ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାରଙ୍କୁ ୬ ସପ୍ତାହ ସମୟ ଦେଇଛନ୍ତି । ମାମଲାର ପରବର୍ତ୍ତୀ ଶୁଣାଣି ଜାନୁଆରୀ ୧୫ରେ ହେବ ।
ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାରଙ୍କ ଜଣେ ଅଧିକାରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହା ନୁହେଁ ଯେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଜଣେ କଏଦୀ ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ଭେଟିପାରିବେ ନାହିଁ । ଆଇନରେ ପାରୋଲ, ଫର୍ଲୋ ଭଳି ଅନେକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି । ଯଦି ଆଇନ ଅନୁମତି ଦିଏ, ତେବେ କଏଦୀମାନେ ସେମାନଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ସମୟ ସମୟରେ ବାହାରକୁ ଆସୁଛନ୍ତି । ଜର୍ମାନୀ, ଫ୍ରାନ୍ସ, ରୁଷିଆ, ସ୍ପେନ୍, ଫିଲିପାଇନ୍ସ, କାନାଡା ଭଳି କେତେକ ଦେଶ ବୈବାହିକ ଭ୍ରମଣକୁ ଅନୁମତି ଦିଅନ୍ତି । ଗତବର୍ଷ ପଞ୍ଜାବ ପ୍ରଥମ ରାଜ୍ୟଭାବେ ଏଭଳି ସୁବିଧା ଆରମ୍ଭ କରିଥିବା ଦାବି କରିଥିଲା । ରାଜ୍ୟରେ କଏଦୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବୈବାହିକ ମିଳନକୁ ଅନୁମତି ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଜେଲ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ନାଭାର ନୂଆ ଜିଲ୍ଲା ଜେଲ, ଗୋଇଣ୍ଡୱାଲ ସାହିବସ୍ଥିତ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଜେଲ ଏବଂ ଭଟିଣ୍ଡାର ମହିଳା ଜେଲରେ ବିବାହ ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦିଆଯାଇଛି ।
ଦିଲ୍ଲୀର ତିନୋଟି ଜେଲ କମ୍ପ୍ଲେକ୍ସ ତିହାର, ରୋହିଣୀ ଏବଂ ମଣ୍ଡୋଲିରେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଜେଲ ରହିଛି । ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଅଧିକାଂଶ ୩ଟି କମ୍ପ୍ଲେକ୍ସର କ୍ଷମତାଠାରୁ ଅଧିକ ଭର୍ତ୍ତି କଏଦୀ ଅଛନ୍ତି । ସେଠାରେ ୧୦ ହଜାର ଲୋକଙ୍କ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥିବାବେଳେ ରହୁଥିବା ଦୋଷୀ ଓ ବିଚାରାଧୀନ କଏଦୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ ଦୁଇଗୁଣ । ୯ଟି କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଜେଲ ଥିବା ଦେଶର ଅନ୍ୟତମ ବୃହତ୍ତମ କମ୍ପ୍ଲେକ୍ସଭାବେ ପରିଗଣିତ ତିହାରରେ ୫,୨୦୦ କଏଦୀ ରହିବାର କ୍ଷମତା ଥିବାବେଳେ ୧୨,୦୦୦ରୁ ଅଧିକ କଏଦୀ ବିଭିନ୍ନ ଜେଲ୍ରେଲରେ ବନ୍ଦୀ ଅଛନ୍ତି । ୬ଟି ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ଜେଲ ଥିବା ମଣ୍ଡୋଲିରେ ୧୦୫୦ଟି କ୍ଷମତା ରହିଛି । ଏଠାରେ ପ୍ରାୟ ଦୁଇଗୁଣ କଏଦୀ ଅଛନ୍ତି । ରୋହିଣୀରେ ୩,୭୭୬ କ୍ଷମତା ବିଶିଷ୍ଟ କେବଳ ଗୋଟିଏ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କାରାଗାର ରହିଛି । ୨୦୨୨ର ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ଏଠାରେ ୪୩୦୦ରୁ ଅଧିକ କଏଦୀ ଅଛନ୍ତି ।