- ୩ ଥର ବଦଳିଥିଲା ମୁମ୍ବାଇ ଆକ୍ରମଣ ତାରିଖ
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ : ଦିନଟି ବୁଧବାର ଥିଲା ଏବଂ ତାରିଖ ଥିଲା ୨୬ ନଭେମ୍ବର ୨୦୦୮ । ଏହି ଦିନ ଭାରତ ଉପରେ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣ ହୋଇଥିଲା । ପାକିସ୍ତାନର ଆତଙ୍କବାଦୀମାନେ ଦେଶର ଆର୍ଥିକ ରାଜଧାନୀ ମୁମ୍ବାଇର ୮ଟି ସ୍ଥାନକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଧ୍ୱଂସ କରିଥିଲେ ।
ସରକାରୀ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ମୁମ୍ବାଇରେ ହୋଇଥିବା ଏହି ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣରେ ଅନେକ ଶିଶୁଙ୍କ ସମେତ ୧୬୬ ଜଣ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ । ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କୁ ନିପାତ କରିବା ପାଇଁ ମୁମ୍ବାଇ ପୁଲିସକୁ ସେନାର ସହାୟତା ନେବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା । ଏହି ଆକ୍ରମଣରେ ଅନେକ ପୁଲିସ କର୍ମଚାରୀ ମଧ୍ୟ ସହିଦ ହୋଇଥିଲେ ।
ଏହି ଆକ୍ରମଣରେ ଜଣେ ଆତଙ୍କବାଦୀ ଅଜମଲ ଅମୀର କସାବଙ୍କୁ ପୁଲିସ ଧରିଥିଲା, ଯାହାକୁ ୨୦୧୨ରେ ବିଚାର ପରେ ଫାଶୀ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଏହି ଆକ୍ରମଣରେ ଆମେରିକା ଓ ପାକିସ୍ତାନରେ ବସିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ନାମ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିବା ପରେ କସାବଙ୍କ ଏହି ଖୁଲାସା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱକୁ ଚକିତ କରିଦେଇଥିଲା ।
ଏହି ଆକ୍ରମଣ ପଛରେ ଲସ୍କର-ଇ-ତୋଏବାର ଆତଙ୍କବାଦୀ ହାଫିଜ ସୟିଦ, ଜାକି-ଉର-ରେହମାନ ଲଖଭି, ସାଜିଦ ମୀର, ଡେଭିଡ୍ କୋଲମ୍ୟାନ୍ ହେଡଲି ଏବଂ ତହୱୁର ରାଣାଙ୍କ ହାତ ଥିବା କୁହାଯାଉଛି । ଭାରତ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ସମସ୍ତଙ୍କୁ କଠୋର ଦଣ୍ଡ ଦେବାକୁ ଦାବି କରି ଆସୁଛି ।
ତେବେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅଧିକାଂଶ ଏବେବି ନିଜ ନିଜ ଦେଶରେ ନିର୍ଭୟରେ ବୁଲୁଛନ୍ତି । ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା କାହିଁକି ଏହି ୫ ଅଭିଯୁକ୍ତ ଏବେବି ଫାଶୀରୁ ଦୂରେଇ ରହିଛନ୍ତି ?
୧. ଡେଭିଡ୍ କୋଲମ୍ୟାନ୍ ହେଡଲି- ମୁମ୍ବାଇ ଆକ୍ରମଣର ମୁଖ୍ୟ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରକାରୀ ହେଉଛନ୍ତି ହେଡଲି । ଆକ୍ରମଣ ପୂର୍ବରୁ ହେଡଲି ସମଗ୍ର ମୁମ୍ବାଇରେ ରେକି କରିଥିଲେ । ମୁମ୍ବାଇ ଆକ୍ରମଣ ପୂର୍ବରୁ ଡେଭିଡ୍ ସହରର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମାନଚିତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ । ଏଥିପାଇଁ ସେ ଅନେକ ଥର ଆମେରିକାରୁ ଭିସା ନେଇ ଭାରତ ଆସିଥିଲେ ।
ହେଡଲିଙ୍କ ପିତା ସଲିମ ଜିଲାନୀ ପାକିସ୍ତାନର ଜଣେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ପ୍ରସାରଣକାରୀ ଥିଲେ । ହେଡଲି ବର୍ତ୍ତମାନ ଆମେରିକାର ଏକ ଜେଲରେ ଅଛନ୍ତି ଏବଂ ସେଠାରେ ୩୫ ବର୍ଷ ଜେଲ ଦଣ୍ଡ ଭୋଗୁଛନ୍ତି । ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଆତଙ୍କବାଦର ୧୨ଟି ମାମଲାରେ ହେଡଲିଙ୍କୁ ଆମେରିକାର ଏକ ଅଦାଲତ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ କରିଛନ୍ତି ।
୨୦୨୦ରେ ହେଡଲିକୁ ଭାରତୀୟ ତଦନ୍ତକାରୀ ସଂସ୍ଥାକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିବା ଦାବିକୁ ଆମେରିକା ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଥିଲା । ସେହି ସମୟରେ ଆମେରିକା ସରକାରଙ୍କ ଓକିଲ ଅଦାଲତରେ ଯୁକ୍ତି ରଖିଥିଲେ ଯେ ଆକ୍ରମଣ ପରେ ହେଡଲି ଦୋଷ ସ୍ୱୀକାର କରିଛନ୍ତି ଏବଂ କୋର୍ଟ ତାଙ୍କୁ ଦଣ୍ଡିତ କରିଛନ୍ତି, ତେଣୁ ତାଙ୍କୁ ଭାରତକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ।
୨. ତହୱୁର ହୁସେନ ରାଣା- ତହୱୁର ହୁସେନ ରାଣା ମୁମ୍ବାଇ ଆକ୍ରମଣର ମାଷ୍ଟରମାଇଣ୍ଡ ଡେଭିଡ୍ କୋଲମ୍ୟାନ୍ ହେଡଲିର ସହଯୋଗୀ । ରାଣା ଏବେ ଆମେରିକା ପୁଲିସ ହେପାଜତରେ ଅଛନ୍ତି । ୨୦୨୦ରେ ଭାରତ ରାଣାଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟର୍ପଣ ପାଇଁ ଆବେଦନ କରିଥିଲା, ଯାହାକୁ ୨୦୨୩ ମେ’ ମାସରେ ନିମ୍ନ ଅଦାଲତ ମଞ୍ଜୁର କରିଥିଲେ ।
ତେବେ ତାଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟର୍ପଣରେ ଏବେବି ଅନେକ ଆଇନଗତ ଜଟିଳତା ରହିଛି । ୬୨ ବର୍ଷୀୟ ରାଣା ମୁମ୍ବାଇ ଆକ୍ରମଣର ମାଷ୍ଟରମାଇଣ୍ଡଭାବେ କାମ କରୁଥିଲେ । ସେ ହେଡଲିଙ୍କୁ ଭାରତ ପଠାଇବା ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନର ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କୁ ନିଜର ବାର୍ତ୍ତା ପଠାଇବା ପାଇଁ କାମ କରିଥିଲେ ।
୩. ହାଫିଜ ସୟିଦ- ମୁମ୍ବାଇ ଆକ୍ରମଣର ପୂରା ଯୋଜନା ଲସ୍କର-ଇ-ତୋଏବା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲା । ହାଫିଜ ସୟିଦ ଏହି ସଂଗଠନର ନେତା ଅଟନ୍ତି । ଆକ୍ରମଣର ପରଦିନ ହାଫିଜ ସୟିଦକୁ ପାକିସ୍ତାନ ପୁଲିସ ଗିରଫ କରିଥିଲା । ହାଫିଜ ଏବେବି ଜେଲରେ ଅଛନ୍ତି ।
ଆତଙ୍କବାଦର ତିନୋଟି ମାମଲାରେ ହାଫିଜ ସଇଦଙ୍କୁ ପାକିସ୍ତାନର ଏକ ଅଦାଲତ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ କରିଛନ୍ତି । ହାଫିଜ ମହମ୍ମଦ ସୟିଦ ବିରୋଧରେ ପାକିସ୍ତାନର ପଞ୍ଜାବ ପ୍ରଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ସହରରେ ୭ଟି ମାମଲା ରୁଜୁ ହୋଇଛି ।
ତେବେ ପାକିସ୍ତାନୀ ସେନା ଏବଂ ଏହାର ଗୁଇନ୍ଦା ଏଜେନ୍ସି କାରଣରୁ ତାଙ୍କର ପ୍ରଭାବ ଏବେବି ପାକିସ୍ତାନରେ ରହିଛି । କିଛି ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତରେ ସଇଦଙ୍କ ପାଇଁ ଜେଲ ସବୁଠାରୁ ସୁରକ୍ଷିତ ସ୍ଥାନ ।
୪. ଜାକି-ଉର-ରେହମାନ ଲଖଭି- ମୁମ୍ବାଇ ଆକ୍ରମଣ ସମୟରେ ଲଖଭି ଆତଙ୍କବାଦୀ ସଂଗଠନ ଲସ୍କର-ଏ-ତୋଏବାର ଅପରେସନ ମୁଖ୍ୟ ଥିଲେ । ଆକ୍ରମଣର ସ୍କ୍ରିପ୍ଟ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ଲଖଭିଙ୍କୁ ଦାୟିତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଥିଲା ।
ଲଖଭି ଏବେ ପାକିସ୍ତାନରେ ୫ ବର୍ଷ ଜେଲ ଦଣ୍ଡ ଭୋଗୁଛନ୍ତି । ୨୦୨୧ରେ ତାଙ୍କୁ ଆତଙ୍କବାଦ ପାଣ୍ଠି ଯୋଗାଣ ଅଭିଯୋଗରେ ଗିରଫ କରାଯାଇଥିଲା ।
ମୁମ୍ବାଇରେ ଆତଙ୍କବାଦୀମାନେ ଗୁଳି ଚାଳନା କରୁଥିବାବେଳେ ଲଖଭି ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ସହ ଯୋଗାଯୋଗରେ ଥିଲେ । ପଚରାଉଚରାବେଳେ ଆତଙ୍କବାଦୀ କସାବ ଏହା ପ୍ରକାଶ କରିଛି । କସାବଙ୍କ ଏହି ଦାବିକୁ ଆମେରିକୀୟ ବୈଦେଶିକ ବିଭାଗ ମଧ୍ୟ ନିଶ୍ଚିତ କରିଛି ।
ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣ ପରେ ମଧ୍ୟ ଲଖଭି ପାକିସ୍ତାନ ହାତରେ ଧରାପଡ଼ିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ପରେ ତାଙ୍କୁ ଜାମିନରେ ମୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା । ଆମେରିକା ମଧ୍ୟ ଲଖଭିଙ୍କ ପ୍ରତି ପାକିସ୍ତାନର ଶିଥିଳ ମନୋଭାବକୁ ନିନ୍ଦା କରିଛି ।
ଜାତିସଂଘ ନିରାପତ୍ତା ପରିଷଦର ଏକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ କମିଟି ଲଖଭିଙ୍କୁ ଚେଚେନ୍ୟା, ବୋସ୍ନିଆ, ଇରାକ ଏବଂ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ସମେତ ଅନେକ ଦେଶରେ ଆତଙ୍କବାଦୀ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଥିବା ଅଭିଯୋଗ କରିଛି ।
୫. ସାଜିଦ ମୀର- ସାଜିଦ ମୀର ମୁମ୍ବାଇ ଆକ୍ରମଣରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଆକ୍ରମଣ ସମୟରେ ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଉଥିବା ମୀରଙ୍କ ଏକ ଅଡିଓ ମଧ୍ୟ ଭାଇରାଲ ହୋଇଥିଲା, ଯାହାକୁ ଭାରତ ଜାତିସଂଘରେ ରଖିଥିଲା ।
ମିର ହେଣ୍ଡଲର ଥିଲେ ଯିଏ କି ହେଡଲିଙ୍କ ସହ ମଧ୍ୟ ଯୋଗାଯୋଗରେ ଥିଲେ । ଆମେରିକା ମଧ୍ୟ ମୀରଙ୍କ ଉପରେ ୫ ନିୟୁତ ଡଲାର ପୁରସ୍କାର ଘୋଷଣା କରିଛି । ପାକିସ୍ତାନ ମିରଙ୍କୁ ନେଇ ଲଗାତାର ମିଛ କହୁଛି । ୨୦୨୦ ପୂର୍ବରୁ ପାକିସ୍ତାନ ଦାବି କରିଥିଲା ଯେ ମୀରଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଛି ।
କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ପାକିସ୍ତାନ ଏଫଏଟିଏଫରେ ଫସିଯାଇଥିଲା, ସେତେବେଳେ ମୀର ଜେଲରେ ରହିବ ବୋଲି କହିଥିଲା । ମୀର ପାକିସ୍ତାନରେ ୧୫ ବର୍ଷ ଜେଲ ଦଣ୍ଡ ଭୋଗୁଛନ୍ତି ।
୩ଥର ବଦଳିଲା ମୁମ୍ବାଇ ଆକ୍ରମଣ ତାରିଖ
ମୁମ୍ବାଇରେ ହୋଇଥିବା ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣର ତାରିଖକୁ ୩ଥର ବଦଳା ଯାଇଥିଲା । ଏହି ଆକ୍ରମଣର ମୁଖ୍ୟ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରକାରୀ ହେଡଲି ପଚରାଉଚରାବେଳେ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ଯେ ପୂର୍ବରୁ ୨୦୦୮ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୯ରେ ମୁମ୍ବାଇରେ ଆକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ଯୋଜନା ଥିଲା, କିନ୍ତୁ ୧୦ ଜଣ ଆତଙ୍କବାଦୀ ଭାରତ ଆସିବା ପାଇଁ ସମୁଦ୍ରରେ ପ୍ରବେଶ କରିବାମାତ୍ରେ ସେମାନଙ୍କ ଡଙ୍ଗା ବୁଡ଼ି ଯାଇଥିଲା । ଲାଇଫ୍ ଜ୍ୟାକେଟ୍ ପିନ୍ଧିଥିବାରୁ ସମସ୍ତ ଆତଙ୍କବାଦୀ ବଞ୍ଚି ଯାଇଥିଲେ ।
କିଛିଦିନ ପରେ ପୁଣି ଥରେ ଏହି ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କୁ ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ପଠାଯାଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଏଥର ମଧ୍ୟ କାମ ହୋଇପାରିନଥିଲା । ଶେଷ ତାରିଖ ନଭେମ୍ବର ୨୬ ତାରିଖ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଥିଲା ।
ଏହି ଆକ୍ରମଣ ପରେ ଭାରତୀୟ ତଦନ୍ତକାରୀ ଏଜେନ୍ସି ଅବୁ ହମଜା ନାମକ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଗିରଫ କରିଥିଲା । ହମଜା ସମସ୍ତ ପାକିସ୍ତାନୀ ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କୁ ଭାରତ ବିଷୟରେ କହିବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ହିନ୍ଦୀ ଶିକ୍ଷା ଦେଉଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଥିଲା ।
ଗିରଫ ହେବା ପରେ ହମଜା ପ୍ରକାଶ କରିଥିବା ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ୨୦୦୬ରେ ମୁମ୍ବାଇ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ପ୍ରଥମ ଯୋଜନା କରାଯାଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ କୌଣସି କାରଣରୁ ଏହି ଯୋଜନା ସଫଳ ହୋଇପାରିନଥିଲା । ହମଜା ଗୁଇନ୍ଦା ସଂସ୍ଥାକୁ କହିଥିଲେ ଯେ ୨୦୦୭ରେ ଲଖଭି ତାଙ୍କ ପାଖକୁ ୧୦ ଜଣ ପୁଅ ପଠାଇଥିଲେ । ମୁଁ ଏହି ସବୁ ପିଲାଙ୍କୁ ତାଲିମ ଦେଇଥିଲି ।
