ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଅନାବଶ୍ୟକଭାବେ ଅମଲାମାନଙ୍କୁ ଅଦାଲତକୁ ଡାକିବା ଏବଂ ବେଳେବେଳେ କୌଣସି ବାହାନା ଦେଖାଇ ସେମାନଙ୍କ କଥା ଶୁଣିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିବା ଘଟଣାକୁ ନେଇ ସରକାର ଚିନ୍ତିତ ଅଛନ୍ତି । ଏହି କାରଣରୁ ସରକାର ବିଚାରପତିଙ୍କ ପାଇଁ ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ ଅପରେଟିଂ ପ୍ରୋସିଜିଓର (ଏସ୍ଓପି) ଆଣିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଏହାକୁ ଖାରଜ କରିଦେଇଛନ୍ତି । ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସେ ନିଜେ ଏସ୍ଓପି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବେ । ସାମ୍ବିଧାନିକ ଅଦାଲତରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତଭାବେ ହାଜର ହେବାକୁ ଅମଲାମାନଙ୍କୁ ଅଯଥା ଆହ୍ୱାନକୁ ରୋକିବା ଏବଂ ବିନା ବ୍ଲେଜର ପିନ୍ଧି ଅଦାଲତରେ ହାଜର ହେଉଥିବା ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ଅପମାନିତ କରିବାକୁ ବିଚାରପତିମାନଙ୍କୁ ନିରୁତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ମାନକ ମାର୍ଗଦର୍ଶିକା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବେ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ।
କାହା ଉପରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ଆପତ୍ତି ରହିଛି ?
ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ଡିୱାଇ ଚନ୍ଦ୍ରଚୂଡ଼, ଜଷ୍ଟିସ ଜେବି ପାର୍ଦିୱାଲା ଓ ଜଷ୍ଟିସ ମନୋଜ ମିଶ୍ରଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ଖଣ୍ଡପୀଠ ଏହି ଡ୍ରାଫ୍ଟ ଏସଓପିର ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଅସହମତି ପ୍ରକାଶ କରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଅଦାଲତ ଅବମାନନା ମାମଲାରେ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥିବା ଜଣେ ଅଧିକାରୀ ଆପିଲେଟ୍ କୋର୍ଟରେ ଏହି ଆଦେଶ ବିରୋଧରେ ଆବେଦନ ନ କରିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜରିମାନା ଉପରେ ରୋକ୍ ଲଗାଯିବା ଉଚିତ । ଏସଓପିର ତୃତୀୟ ଭାଗରେ ଏହା ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ବିଚାରପତିମାନେ ନିଜ ଆଦେଶ ଉଲ୍ଲଂଘନ ପାଇଁ ଅବମାନନା ମାମଲାର ଶୁଣାଣି କରିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ । ଏହି ଅଂଶଗୁଡ଼ିକୁ ବିଚାରକୁ ନିଆଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ ।
ନ୍ୟାୟିକ ସମୀକ୍ଷା ପ୍ରକ୍ରିୟା ପରିସରଭୁକ୍ତ ହେବାରୁ ଏସଓପିକୁ କିପରି ରକ୍ଷା କରାଯାଇପାରିବ ବୋଲି ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ପଚାରିବାରୁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ସଲିସିଟର ଜେନେରାଲ ତୁଷାର ମେହେଟ୍ଟା କହିଥିଲେ ଯେ ସେ ଭାଗ ୩ରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ପରାମର୍ଶ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିବେ । ଖଣ୍ଡପୀଠ ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ରାୟ ସଂରକ୍ଷିତ ରଖିଛନ୍ତି । ନିକଟରେ ଆହ୍ଲାବାଦ ହାଇକୋର୍ଟ ଅବମାନନା ମାମଲାରେ ୟୁପି ଅର୍ଥ ସଚିବଙ୍କୁ ଜେଲ ପଠାଇଥିଲେ । ଏହି ମାମଲାରେ ରାଜ୍ୟର ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସମନ କରାଯାଇଥିଲା । ସେହିପରି ବ୍ଲେଜର ନ ପିନ୍ଧି କୋର୍ଟରେ ହାଜର ହୋଇଥିବା ଜଣେ ଆଇଏଏସ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ପାଟନା ହାଇକୋର୍ଟ କଡ଼ା ସମାଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି । ନିକଟରେ ଘଟିଥିବା ଏଭଳି ଘଟଣା କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କୁ ବିଚାରପତିଙ୍କ ପାଇଁ ଏସଓପି କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିଛି ।
ବିଚାରପତିଙ୍କ ଏହି ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଉପରେ ସରକାରଙ୍କ ଯୁକ୍ତି ସହ ସହମତ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ
ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ ଡାକିବା ପାଇଁ କିଛି ଗାଇଡ଼ଲାଇନ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବେ ବୋଲି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି । ମାମଲାର ଫଇସଲା ନ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅମଲାମାନଙ୍କୁ ଅଦାଲତରେ ଶାରୀରିକଭାବେ ଉପସ୍ଥିତ ରହିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ ବୋଲି ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ଏହି ଯୁକ୍ତିରେ ସହମତ ହୋଇଥିଲେ । ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯେଉଁ ମାମଲାରେ ଅମଲାମାନଙ୍କୁ ଡକାଯାଇଛି ତାହାକୁ ଦୁଇଟି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯିବା ଉଚିତ – ବିଚାରାଧୀନ ମାମଲା ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଯେଉଁ ମାମଲାରେ ରାୟ ଶୁଣାଯାଇଛି । ଅଦାଲତରେ ବିଚାରାଧୀନ ମାମଲାରେ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କୁ ଅଯଥାରେ ଅଦାଲତରେ ହାଜର ହେବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେବାର କୌଣସି କାରଣ ନାହିଁ ।
ଅନାବଶ୍ୟକ ଡକରା ଏବଂ ଗାଳିଗୁଲଜକୁ ନିଷେଧ କରିବାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ
ସମସ୍ତ ଅଦାଲତରେ ଭିଡିଓ କନଫରେନ୍ସିଂ ସୁବିଧା ଉପଲବ୍ଧ ଅଛି ଏବଂ ଅଧିକାରୀମାନେ ଭିଡିଓ କନଫରେନ୍ସିଂ ମାଧ୍ୟମରେ ହାଜର ହୋଇପାରିବେ । ଏହାବ୍ୟତୀତ ଅଧିକାଂଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ସତ୍ୟପାଠ ଦାଖଲ କରିବାକୁ କହିବା ଯଥେଷ୍ଟ ହେବ । ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଡ୍ରେସ୍ କୋଡ୍ ଉପରେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ଜାରି କରାଯିବ ବୋଲି କୋର୍ଟ କହିବା ପରେ ସଲିସିଟର ଜେନେରାଲ କହିଥିଲେ ଯେ ଭାରତର ଜଳବାୟୁ ଶୀତ ଦିନ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ଦିନରେ କୋଟ ପିନ୍ଧିବା ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ନୁହେଁ । ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯଦି କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ଜିନ୍ସ ଏବଂ ଟି-ସାର୍ଟ ପିନ୍ଧି ଆସନ୍ତି, ତେବେ ବିଚାରପତିମାନଙ୍କୁ ଖରାପ ଅନୁଭବ କରିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ।