ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଧାରା ୩୭୦ ଉଚ୍ଛେଦ ସମ୍ପର୍କୀତ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତିରେ ଆଜି ସରକାର ବହୁତ ଖୁସି ହେବେ । ଏକ ଡଜନରୁ ଅଧିକ ଆବେଦନର ଶୁଣାଣି ସମୟରେ ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ଚନ୍ଦ୍ରଚୂଡ଼ ଏପରି କିଛି କହିଛନ୍ତି ଯାହା ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତିର ଆବଶ୍ୟକତା ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ବୁଝାଏ । ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତିଙ୍କ ମନ୍ତବ୍ୟ ବ୍ୟତୀତ କଶ୍ମୀରର କିଛି ବିରୋଧୀ ଦଳ ଓ ନେତା ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କୁ ସମାଲୋଚନା କରୁଛନ୍ତି । ଅଗଷ୍ଟ ୨୮ରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ଡିୱାଇ ଚନ୍ଦ୍ରଚୂଡ଼ କହିଥିଲେ ଯେ ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୩୫ଏ ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରରେ ରହୁଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ କେତେକ ପ୍ରମୁଖ ସାମ୍ବିଧାନିକ ଅଧିକାରରୁ ବଞ୍ଚିତ କରିଛି । “ରାଜ୍ୟ ସରକାରରେ ସୁଯୋଗର ସମାନତା, ରୋଜଗାର ଏବଂ ଜମି କିଣିବାର ଅଧିକାର – ଏସବୁ ଏହି ଧାରାଦ୍ୱାରା ନାଗରିକଙ୍କଠାରୁ ଛଡ଼ାଇ ନିଆଯାଇଛି । କାରଣ (ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରର) ବାସିନ୍ଦାଙ୍କର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଅଧିକାର ଥିଲା ଏବଂ ଅଣ-ବାସିନ୍ଦାଙ୍କୁ ବାଦ୍ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନ ହେଉଛି ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରର ସମ୍ବିଧାନଠାରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱରେ ଥିବା ଏକ ଦସ୍ତାବିଜ ବୋଲି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଆଭିମୁଖ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ସହମତ ହୋଇଛନ୍ତି ।
ଧାରା-୩୭୦ ଉଚ୍ଛେଦ ନ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରବାସୀ ସରକାରଙ୍କ କଲ୍ୟାଣକାରୀ ଯୋଜନାର ଲାଭ ପାଉନାହାନ୍ତି ବୋଲି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଯୁକ୍ତି ବାଢ଼ିଥିଲେ । ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରବାସୀଙ୍କୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଅଧିକାର ଦିଆଯାଇଥିବାରୁ ଦେଶର ବାକି ଲୋକମାନେ ମୌଳିକ ଅଧିକାରରୁ ବଞ୍ଚିତ ହୋଇଛନ୍ତି ବୋଲି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ମଧ୍ୟ ସ୍ୱୀକାର କରିଛନ୍ତି । ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ସ୍ପଷ୍ଟଭାବେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଧାରା ୩୫ଏ ଲୋକଙ୍କ ମୌଳିକ ଅଧିକାର ଛଡ଼ାଇ ନେଇଛି । ଶୁଣାଣିର ୧୧ତମ ଦିନରେ ସରକାରଙ୍କୁ ଆଶ୍ୱସ୍ତି ମିଳିଛି
ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରରୁ ଧାରା-୩୭୦ ଉଚ୍ଛେଦକୁ ଚାଲେଞ୍ଜ କରି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ଏକାଧିକ ପିଟିସନ୍ ଦାଖଲ କରାଯାଇଛି । ଏହା ଉପରେ ଶୁଣାଣିର ୧୧ତମ ଦିନରେ ଗତକାଲି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରୁ ସରକାରଙ୍କ ପାଇଁ ଆଶ୍ୱସ୍ତିକର ଖବର ଆସିଥିଲା । ସରକାର ୨୦୧୯ ଅଗଷ୍ଟରେ ଧାରା ୩୭୦ ସହିତ ଧାରା ୩୫ଏକୁ ଉଚ୍ଛେଦ କରିଥିଲେ । ଧାରା ୩୫-ଏ ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀର ବିଧାନସଭାକୁ ‘ସ୍ଥାୟୀ ବାସିନ୍ଦା’ଙ୍କୁ ସଂଜ୍ଞା ଦେବା ସହ ସେମାନଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି, ଅସ୍ଥାବର ସମ୍ପତ୍ତି ଏବଂ ବସତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଅଧିକାର ଓ ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଛି । ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ୨୦୧୯ରେ ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରରୁ ଉଚ୍ଛେଦ ହୋଇଥିବା ଧାରା ୩୫-ଏ ଦେଶର ବାକି ଅଞ୍ଚଳରେ ରହୁଥିବା ନାଗରିକଙ୍କ ମୌଳିକ ଅଧିକାର ଛଡ଼ାଇ ନେଇଛି ବୋଲି ସୋମବାର ସୁପ୍ରିମ୍ କୋର୍ଟ ସ୍ପଷ୍ଟ ସ୍ୱରରେ କହିଛନ୍ତି ।
ଧାରା ୩୫-ଏରେ କ’ଣ ତ୍ରୁଟି ଥିଲା ?
- ଧାରା ୩୫-ଏ ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀର ବିଧାନସଭାକୁ ରାଜ୍ୟର ‘ସ୍ଥାୟୀ ବାସିନ୍ଦା’ ସଂଜ୍ଞା ଦେବାପାଇଁ କ୍ଷମତା ପ୍ରଦାନ କରିଛି ।
- ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରର ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ କିଛି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଅଧିକାର ମିଳିଛି ।
- ୧୯୫୪ ମସିହାରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଆଦେଶ ମାଧ୍ୟମରେ ଏହାକୁ ସମ୍ବିଧାନରେ ସାମିଲ କରାଯାଇଥିଲା ।
- ୧୯୫୬ମସିହାରେ ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରର ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଏଥିରେ ସ୍ଥାୟୀ ନାଗରିକତ୍ୱର ସଂଜ୍ଞା ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଥିଲା ।
- ଏହି ସମ୍ବିଧାନ ଅନୁଯାୟୀ ଜଣେ ସ୍ଥାୟୀ ନାଗରିକ ୧୯୫୪ ମସିହା ମେ ୧୪ ତାରିଖରେ ରାଜ୍ୟର ନାଗରିକ ଥିଲେ ଏବଂ ଆଇନଗତଭାବେ ରାଜ୍ୟରେ ସ୍ଥାବର ସମ୍ପତ୍ତି କିଣିଛନ୍ତି ।
- ଏତଦ୍ ବ୍ୟତୀତ ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ୧୦ ବର୍ଷ ଧରି ରାଜ୍ୟରେ ରହୁଛନ୍ତି କିମ୍ବା ୧୯୪୭ ମାର୍ଚ୍ଚ ପହିଲା ପରେ ରାଜ୍ୟଛାଡ଼ି ଚାଲିଯାଇଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ପୁନର୍ବାସ ଅନୁମତି ନେଇ ରାଜ୍ୟକୁ ଫେରିଛନ୍ତି ।
- ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କଥା ଯାହା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବ୍ୟଥିତ କରୁଥିଲା ତାହା ହେଲା ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରର ସମ୍ବିଧାନ ଅନୁଯାୟୀ ରାଜ୍ୟର ‘ସ୍ଥାୟୀ ବାସିନ୍ଦା’ର ସଂଜ୍ଞାରେ କୌଣସି ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାର ଅଧିକାର ବିଧାନସଭାର ଥିଲା । ଏହା ଦୁଇ ତୃତୀୟାଂଶ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠତାରେ ସଂଶୋଧନ କରିପାରିଥାନ୍ତା ।
- ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରବାସୀଙ୍କୁ ଯେମିତି ସେଠାରେ ସରକାରୀ ଚାକିରି ମିଳିବ, ସେହିଭଳି ଧାରା ୩୫-ଏ ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରବାସୀଙ୍କୁ ଅଧିକାର ଦେଇଛି ବୋଲି ସରକାର ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ଯୁକ୍ତି ବାଢ଼ିଥିଲେ । ଲୋକେ ସେଠାରେ ଜମି କିଣିପାରିବେ । ଏହା ଦେଶର ବାକି ଅଞ୍ଚଳର ଅଧିକାରକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିନାହିଁ କି ? ଧାରା ୧୯ରେ ଜଣେ ନାଗରିକଙ୍କୁ ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ରହିବାର ଅଧିକାର ରହିଛି, କିନ୍ତୁ ଦେଶର ବାକି ଅଞ୍ଚଳରେ ରହୁଥିବା ଲୋକମାନେ ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରରୁ ବଞ୍ଚିତ ହୋଇଛନ୍ତି ।
- ପ୍ରସ୍ତାବନାରେ ଯୋଡ଼ି ହୋଇଥିବା ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ଓ ସମାଜବାଦ ଶବ୍ଦ ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରବାସୀଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ନୁହେଁ କି ବୋଲି ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ପ୍ରଶ୍ନ କରିଛନ୍ତି । ସଲିସିଟର ଜେନେରାଲ କହିଛନ୍ତି ଯେ ୪୨ତମ ସମ୍ବିଧାନ ସଂଶୋଧନ ପରେ ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରରେ ‘ସମାଜବାଦୀ’ ଏବଂ ‘ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ’ ଶବ୍ଦ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇ ନାହିଁ । ଏପରିକି ‘ସଚ୍ଚୋଟତା’ ଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟ ନ ଥିଲା, ମୌଳିକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ନ ଥିଲା, ଯାହା ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନରେ ରହିଛି ।
- ସଲିସିଟର ଜେନେରାଲ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଧାରା ୩୫ଏର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ, ଦଶନ୍ଧି ଧରି କାମ କରୁଥିବା ସଫେଇ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଭଳି ଲୋକଙ୍କୁ ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରର ସ୍ଥାୟୀ ବାସିନ୍ଦାଙ୍କ ଭଳି ସମାନ ଅଧିକାର ନାହିଁ । ୨୦୧୯ରେ ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ଉଚ୍ଛେଦ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ଭେଦଭାବ ଜାରି ରହିଥିଲା ।