ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଜି-୨୦ ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀରେ ବିଶ୍ୱନେତାମାନଙ୍କୁ ଆୟୋଜନ କରିବାର ସପ୍ତାହକ ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଦୃଢ଼ୋକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ଯେ ‘ଜିଡିପି-କେନ୍ଦ୍ରୀତ ଆଭିମୁଖ୍ୟ’ରୁ ‘ମାନବ-କେନ୍ଦ୍ରୀତ ଆଭିମୁଖ୍ୟ’କୁ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ବିଶ୍ୱକଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ‘ସବକା ସାଥ୍ ସବକା ବିକାଶ’ ମଡେଲ ମାର୍ଗଦର୍ଶକ ହୋଇପାରିବ ।
ଆମେରିକା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଜୋ ବାଇଡେନ, ଜାପାନର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଫୁମିଓ କିସିଦା, ବ୍ରିଟିଶ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଋଷି ସୁନାକ, ସାଉଦି ଆରବର ରାଜା ମହମ୍ମଦ ବିନ୍ ସଲମାନ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ନେତାମାନେ ବିକାଶଶୀଳ ଏବଂ ବିକଶିତ ଦେଶମାନଙ୍କର ପ୍ରାକ୍ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ବାର୍ଷିକ ବୈଠକ ପାଇଁ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୯ ଓ ୧୦ ରେ ନବନିର୍ମିତ ଭାରତ ମଣ୍ଡପମ୍ ସମ୍ମିଳନୀ କକ୍ଷରେ ଏକାଠି ହେବେ ।
ଭାରତର ଜି-୨୦ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରୁ ଅନେକ ସକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ସାମ୍ନାକୁ ଆସୁଛି । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେତେକ ମୋ ହୃଦୟର ଅତି ନିକଟତର ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି । ବିଶ୍ୱ ଜିଡିପିର ୮୫ ପ୍ରତିଶତ, ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବାଣିଜ୍ୟର ୭୫ ପ୍ରତିଶତ ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ଜନସଂଖ୍ୟାର ୬୫ ପ୍ରତିଶତ ଜି-୨୦ ରହିଛି । ଭାରତ ଗତ ନଭେମ୍ବରରେ ଇଣ୍ଡୋନେସିଆରୁ ଜି-୨୦ ର ସଭାପତି ଦାୟିତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା ଏବଂ ଡିସେମ୍ବରରେ ବ୍ରାଜିଲକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିବ ।
ମୋଦୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହା ସତ ଯେ ଜି-୨୦ ଏହାର ମିଳିତ ଅର୍ଥନୈତିକ ଶକ୍ତି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଗୋଷ୍ଠୀ, କିନ୍ତୁ “ବିଶ୍ୱର ଜିଡିପି-କେନ୍ଦ୍ରୀତ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ବର୍ତ୍ତମାନ ମାନବ-କେନ୍ଦ୍ରୀତ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରେ ପରିଣତ ହେଉଛି”, ଏବଂ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଯେପରି ଏକ ନୂତନ ବିଶ୍ୱ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା, କୋଭିଡ୍ ପରେ ଏକ ନୂତନ ବିଶ୍ୱ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆକାର ନେଉଛି ।
“ମାନବ-କେନ୍ଦ୍ରୀତ ଆଭିମୁଖ୍ୟକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ବିଶ୍ୱସ୍ତରରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ଏବଂ ଆମେ ଏକ ଉତପ୍ରେରକ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରୁଛୁ । ଭାରତର ଜି-୨୦ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା ମଧ୍ୟ ତଥାକଥିତ ତୃତୀୟ ବିଶ୍ୱର ଦେଶମାନଙ୍କ ଉପରେ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସର ବୀଜ ବୁଣିଛି ।
ସବକା ସାଥ ସବକା ବିକାଶ ମଡେଲ ଯାହା ଭାରତରେ ବାଟ ଦେଖାଇଛି ତାହା ମଧ୍ୟ ବିଶ୍ୱ କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ଏକ ମାର୍ଗଦର୍ଶକ ନୀତି ହୋଇପାରେ । ଏହି ସାକ୍ଷାତ୍କାର ଜି-୨୦ ଉପରେ କେନ୍ଦ୍ରିତ ହେବାର ଥିଲାବେଳେ ମୋଦୀ ଭାରତର ଅର୍ଥନୈତିକ ପ୍ରଗତି, ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ଏହାର ବଢୁଥିବା ମାନ, ସାଇବର ନିରାପତ୍ତା, ଋଣ ଜାଲ, ଜୈବ ଇନ୍ଧନ ନୀତି, ଜାତିସଂଘ ସଂସ୍କାର, ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ୨୦୪୭ରେ ଭାରତ କିପରି ହେବ ସେ ବିଷୟରେ ତାଙ୍କର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ କହିଥିଲେ ।
ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଭାରତ ଏକ ବିଲିୟନରୁ ଅଧିକ ଭୋକିଲା ପେଟ ବିଶିଷ୍ଟ ଦେଶ ଭାବେ ପରିଗଣିତ ହେଉଥିଲା । କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଭାରତକୁ ଏକ ବିଲିୟନରୁ ଅଧିକ ଆକାଂକ୍ଷୀ ମାନସିକତା, ଦୁଇ ବିଲିୟନରୁ ଅଧିକ ଦକ୍ଷ ହାତ ଏବଂ କୋଟି କୋଟି ଯୁବକଙ୍କ ଦେଶ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଉଛି ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଛନ୍ତି । ୨୦୪୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମୟ ଏକ ବଡ଼ ସୁଯୋଗ। ଯେଉଁ ଭାରତୀୟମାନେ ଏହି ଯୁଗରେ ରହୁଛନ୍ତି ସେମାନଙ୍କ ପାଖରେ ବିକାଶର ମୂଳଦୁଆ ପକାଇବାର ଏକ ବଡ଼ ସୁଯୋଗ ଅଛି ଯାହା ଆଗାମୀ ୧୦୦୦ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସ୍ମରଣୀୟ ରହିବ ।
୨୦୪୭ ସୁଦ୍ଧା ଆମ ଦେଶ ବିକଶିତ ଦେଶମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ରହିବ ବୋଲି ମୁଁ ନିଶ୍ଚିତ । ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ବିରୋଧରେ ଲଢ଼େଇରେ ଆମର ଗରିବ ଲୋକମାନେ ବ୍ୟାପକ ଭାବେ ବିଜୟୀ ହେବେ । ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ସାମାଜିକ କ୍ଷେତ୍ରର ଫଳାଫଳ ବିଶ୍ୱରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ହେବ । ଦୁର୍ନୀତି, ଜାତିବାଦ ଓ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକତାର ଆମ ଜାତୀୟ ଜୀବନରେ କୌଣସି ସ୍ଥାନ ରହିବ ନାହିଁ ।
ଗତ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ଭାଗରେ ଜି-୨୦ ର ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲା ଯେତେବେଳେ ବିଶ୍ୱର ପ୍ରମୁଖ ଅର୍ଥନୀତିଗୁଡ଼ିକ ଅର୍ଥନୈତିକ ସଙ୍କଟର ଏକ ସାମୂହିକ ଏବଂ ସମନ୍ୱିତ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ସହିତ ଏକାଠି ହୋଇଥିଲେ । ଏକବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରଥମ ଦଶନ୍ଧିରେ ବିଶ୍ୱ ଅର୍ଥନୈତିକ ସଙ୍କଟ ସମୟରେ ଏହାର ଗୁରୁତ୍ୱ ଆହୁରି ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା ।
କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ କୋଭିଡ୍ ମହାମାରୀ ଆସିଲା, ସେତେବେଳେ ବିଶ୍ୱ ବୁଝିପାରିଥିଲା ଯେ ଅର୍ଥନୈତିକ ଆହ୍ୱାନ ବ୍ୟତୀତ ମାନବିକତାକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଥିବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଏବଂ ତତ୍କାଳ ଆହ୍ୱାନ ମଧ୍ୟ ରହିଛି ବୋଲି ମୋଦୀ କହିଛନ୍ତି । ଏହି ସମୟରେ ଅର୍ଥନୈତିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି, ବୈଷୟିକ ପ୍ରଗତି, ସଂସ୍ଥାଗତ ଯୋଗାଣ ଏବଂ ସାମାଜିକ ଭିତ୍ତିଭୂମି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତର ମାନବ-କେନ୍ଦ୍ରୀତ ବିକାଶ ମଡେଲ୍ ଉପରେ ବିଶ୍ୱ ଧ୍ୟାନ ଦେଇସାରିଛି ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ।
ଭାରତ ପକ୍ଷରୁ ନିଆଯାଉଥିବା ଏହି ବ୍ୟାପକ ପଦକ୍ଷେପ ସମ୍ପର୍କରେ ଅଧିକ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ଏହା ସ୍ୱୀକାର କରାଯାଇଥିଲା ଯେ ଯେଉଁ ଦେଶକୁ ଏକ ବୃହତ ବଜାର ଭାବରେ ଦେଖାଯାଉଥିଲା, ତାହା ବିଶ୍ୱ ଆହ୍ୱାନର ସମାଧାନର ଏକ ଅଂଶ ପାଲଟିଛି । ଭାରତ ଜି-୨୦ର ସଭାପତି ହେବା ବେଳକୁ ବିଶ୍ୱ ପାଇଁ ଆମର କଥା ଓ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣକୁ କେବଳ ବିଚାର ଭାବରେ ନୁହେଁ ବରଂ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ଏକ ରୋଡମ୍ୟାପ୍ ଭାବରେ ନିଆଯାଉଥିଲା ।
ଜି-୨୦ର ଏକ ନୂଆ ଦିଗ ରେ ଏହାର ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବୈଠକ କେବଳ ଦିଲ୍ଲୀରେ ନୁହେଁ ବରଂ ଇନ୍ଦୋର ଏବଂ ବାରଣାସୀ ଭଳି ଦ୍ୱିତୀୟ ଏବଂ ତୃତୀୟ ସ୍ତରୀୟ ସହର ସମେତ ଦେଶର ସମସ୍ତ ସ୍ଥାନରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ହମ୍ପି, କେରଳ, ଗୋଆ ଓ କଶ୍ମୀର ଭଳି ପର୍ଯ୍ୟଟନସ୍ଥଳୀରେ ପ୍ରାୟ ୨୦୦ଟି କ୍ଷେତ୍ରୀୟ ବୈଠକରେ ଏକ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ପ୍ରତିନିଧି ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।
ସେମାନେ ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଯାଇ ଆମର ଜନସଂଖ୍ୟା, ଗଣତନ୍ତ୍ର ଓ ବିବିଧତାକୁ ଦେଖୁଛନ୍ତି। ଗତ ଏକ ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ ଚତୁର୍ଥ ଡି, ବିକାଶ କିପରି ଲୋକଙ୍କୁ ସଶକ୍ତ କରୁଛି ତାହା ମଧ୍ୟ ସେମାନେ ଦେଖୁଛନ୍ତି। ବିଶ୍ୱକୁ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା ଅନେକ ସମାଧାନ ଆମ ଦେଶରେ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଏବଂ ବ୍ୟାପକ ଭାବରେ ସଫଳତାର ସହ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଛି ବୋଲି ଏକ ବୁଝାମଣା ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଛନ୍ତି।