ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ୨୦୨୪ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଆରମ୍ଭ କରିଛି ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ । ସେ ନିଜ ପ୍ରସ୍ତୁତିର ସମୀକ୍ଷା କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ବାଚନ କମିଶନ ଦେଇଥିବା ତଥ୍ୟ ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ ବିଶ୍ୱର ଅନ୍ୟ କୌଣସି ନିର୍ବାଚନ କାହିଁକି ଭାରତ ସହ ସମକକ୍ଷ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ । ଆଗାମୀ ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରାୟ ୯୬ କୋଟି ଭୋଟର ମତଦାନ ପାଇଁ ଯୋଗ୍ୟ ବିବେଚିତ ହେବେ ବୋଲି ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ କହିଛନ୍ତି । ଏଥିପାଇଁ ୧୨ ଲକ୍ଷ ମତଦାନ କେନ୍ଦ୍ର ଖୋଲାଯିବ । ଏହି ସବୁ କେନ୍ଦ୍ରରେ ନିର୍ବାଚନ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଦେଢ଼ କୋଟି କର୍ମଚାରୀ ନିୟୋଜିତ ହେବେ । ୯୬ କୋଟି ଯୋଗ୍ୟ ଭୋଟରଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୪୭ କୋଟି ହେଉଛନ୍ତି ମହିଳା ବୋଲି ନିର୍ବାଚନ କମିଶନ କହିଛନ୍ତି । ସେହିପରି ପୁରୁଷଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୪୮.୯୯ କୋଟି ରହିଛି । ୪୮,୦୦୦ ଜଣଙ୍କୁ ତୃତୀୟ ଲିଙ୍ଗ ଭାବରେ ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ୨୦୧୯ ତୁଳନାରେ ଭୋଟରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୫.୩% ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ଗତ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ମୋଟ ଯୋଗ୍ୟ ଭୋଟରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୯୧.୨ କୋଟି ଥିଲା । ଭାରତ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ଗଣତନ୍ତ୍ର ।
ଏତେ ବଡ଼ ନିର୍ବାଚନ କେଉଁଠି ନାହିଁ
ନିର୍ବାଚନ କମିଶନଙ୍କ ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ, ମୋଟ ଯୋଗ୍ୟ ଭୋଟରଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ ୧ କୋଟି ୭୩ ଲକ୍ଷ ୧୮ରୁ ୧୯ ବର୍ଷ ବୟସର । ୮୧ ଲକ୍ଷ ଭିନ୍ନକ୍ଷମ ଭୋଟର ଅଛନ୍ତି । ୧ କୋଟି ୭୫ ଲକ୍ଷ ଭୋଟରଙ୍କ ବୟସ ୮୦ ବର୍ଷ କିମ୍ବା ତା’ଠାରୁ ଅଧିକ । ୮୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ବୟସର ୧.୭୫ କୋଟି ଭୋଟରଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ ୨ ଲକ୍ଷ ୧୦୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ବୟସ୍କ ।
ମୁଖ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନର ରାଜୀବ କୁମାର ଆଶ୍ୱାସନା ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ୨୦୨୪ ଏବଂ ଏହା ପରେ ମତଦାନରେ ଏକ ସୁଖଦ ଅନୁଭୂତି ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିବଦ୍ଧ । ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରଚାର ସମୟରେ ସମାନ ସୁଯୋଗ ଯୋଗାଇ ଦେବାକୁ ମଧ୍ୟ ସେ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିବଦ୍ଧ । ପୃଥିବୀର କୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ଏତେ ବଡ଼ ଧରଣର ମତଦାନ ଓ ଲଜିଷ୍ଟିକର ଉଦାହରଣ ନାହିଁ । ନିର୍ବାଚନ କମିଶନଙ୍କ ୭୫ତମ ବାର୍ଷିକୀ ପାଳନ ଅବସରରେ ୧୪ତମ ଜାତୀୟ ମତଦାତା ଦିବସ ଅବସରରେ ଏହି ସୂଚନା ଦିଆଯାଇଛି ।
ଆରମ୍ଭରୁ ମହିଳାଙ୍କ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ସୁନିଶ୍ଚିତ ହୋଇଥିଲା
ଆଇନ ଓ ନ୍ୟାୟ ମନ୍ତ୍ରୀ ଅର୍ଜୁନ ରାମ ମେଘୱାଲ ଆରମ୍ଭରୁ ମତଦାନରେ ମହିଳାଙ୍କ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ବିଆର ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କୁ ଶ୍ରେୟ ଦେଇଛନ୍ତି । ଆମ୍ବେଦକର ୧୯୨୮ ମସିହାରେ ମହିଳାଙ୍କ ମତଦାନ ଅଧିକାର ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉଠାଇଥିଲେ । ମତଦାନ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ନେଇ ମଧ୍ୟ ଇସିଆଇ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛି ।
ନିର୍ବାଚନ କମିଶନର ଅନୁପ ଚନ୍ଦ୍ର ପାଣ୍ଡେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଗତ କିଛିବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ବହୁତ କିଛି କରାଯାଇଛି । ୧୯୫୨ ମସିହାରେ ଏଠାରେ ୧୭୩.୨ ନିୟୁତ ଭୋଟର ଥିଲେ । ଆଜି ଏହି ସଂଖ୍ୟା ୯୬ କୋଟିରେ ପହଞ୍ଚିଛି । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ୪୭ କୋଟି ମହିଳା ଭୋଟର ରହିଛନ୍ତି । ପ୍ରଥମ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନରେ ମତଦାନ ହାର ୪୫% ଥିବାବେଳେ ଗତ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନରେ ଏହା ୬୭%କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ଏସବୁ ସତ୍ତ୍ୱେ ୩୦ କୋଟି ଭୋଟର ଭୋଟ ଦେଉନାହାନ୍ତି । ମତଦାନ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସହରାଞ୍ଚଳ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆଗ୍ରହର ଅଭାବ, ଯୁବ ଉଦାସୀନତା ଏବଂ ପ୍ରବାସୀ ଶ୍ରମିକ ପ୍ରମୁଖ ଆହ୍ୱାନ । ଇସିଆଇ ଏହି ତିନୋଟି ଦିଗକୁ ଟାର୍ଗେଟ କରୁଛି ।